BÀI 8: AMONIAC VÀ MUỐI AMONI

BÀI 8: AMONIAC VÀ MUỐI AMONI

A. AMONIAC
I. CẤU TẠO PHÂN TỬ
- Nếu bạn muốn tìm hiểu hãy click vào đây: cautaophantu


II. TÍNH CHẤT VẬT LÍ
-Nếu bạn muốn tìm hiểu hãy click vào đây: tinhchatvatli


III. TÍNH CHẤT HÓA HỌC
1. Tính bazơ yếu
a) Tác dụng với nước:
NH₃ + H₂O ↔ NH₄⁺ + OH^-
Câu hỏi 1: Khi cho quỳ tím vào dung dịch amoniac thì có hiện tượng gì xảy ra?

b) Tác dụng với dung dịch muối:
- Dung dịch amoniac có thể tác dụng với dung dịch muối của nhiều kim loại, tạo thành kết tủa hidroxit của kim loại đó.
                            2H₂O + 2NH₃ + MgCl₂ → Mg(OH)₂ + 2NH₄Cl
c) Tác dụng với axit: 
- Khí amoniac, cũng như dung dịch amoniac,  tác dụng với dung dịch axit tạo ra muối amoni.
                            NH₃ (k) + HCl (k) → NH₄Cl (khói trắng)

                            

                            2NH₃ + H₂SO₄ → (NH₄)₂SO₄

2. Tính khử

- Trong phân tử amoniac, nitơ có số oxi hóa -3, là số oxi hóa thấp nhất, vì vậy amoniac có tính khử. Tính chất này được thể hiện khi amoniac tác dụng với các chất oxi hóa khác.

a) Tác dụng với oxi:

- Amoniac cháy trong oxi cho ngọn lửa màu vàng, tạo ra khí nitơ và hơi nước.

                             4NH₃ + 3O₂ → 2N₂ + 6H₂O 

b) Tác dụng với Clo:

- Clo oxi hóa mạnh amoniac tạo ra nitơ và hiđro Clorua:

                             2NH₃ + 3Cl₂ → N₂ + 6HCl

- Đồng thời NH₃ kết hợp với HCl tạo thành ''khói trắng'' NH₄Cl
IV. ỨNG DỤNG
-  Nếu bạn muốn tìm hiểu hãy click vào đây: ungdung
V. ĐIỀU CHẾ
-  Nếu bạn muốn tìm hiểu hãy click vào đây: dieuche

B. MUỐI AMONI

- Muối amoni là chất tinh thể ion, gồm cation amoni NH₄⁺  và anion gốc axit .
I. TÍNH CHẤT VẬT LÍ
- Tất cả các muối amoni đều tan nhiều trong nước, khi tan điện li hoàn toàn thành các ion. Ion  NH₄⁺  không có màu.
II. TÍNH CHẤT HÓA HỌC
1. Tác dụng với dung dịch kiềm
- Dung dịch đậm đặc của muối amoni phản ứng với dung dịch kiềm khi đun nóng sẽ cho khí amoni bay ra.
                                NH₄Cl + NaOH → NH₃ + H₂O + NaCl
Câu hỏi 2:  Vậy người ta dựa vào tính chất gì để nhận biết dung dịch muối amoni?
2. Phản ứng nhiệt phân
- Các muối amoni dễ bị phân hủy bởi nhiệt.
* Muối amoni chứa gốc axit không có tính oxi hóa khi đun nóng bị phân hủy thành amoniac.
                                 NH₄Cl → NH₃ + HCl
* Muối amoni chứa gốc axit có tính oxi hóa như axit nitrơ, axit nitric khi bị nhiệt phân cho ra N₂O, N₂ 
                                   NH₄NO₂ → N₂ + 2H₂O

                                 NH₄NO₃ → N₂O + 2H₂Ob

C. CŨNG CỐ KIẾN THỨC

1. Bài tập 
Câu 1:  Hoàn thành sơ đồ chuyển hóa sau và viết các phương trình hóa học:

Biết rằng A là hợp chất của nitơ.

Câu 2: Trình bày phương pháp hoá học để phân biệt các dung dịch: NH3, Na2SO4, NH4Cl, (NH4)2SO4. Viết phương trình hoá học của các phản ứng đã dùng.

Câu 3: Trong phản ứng nhiệt phân các muối NH4NO2 và NH4NO3 số oxi hoá của nitơ biến đổi như thế nào? Nguyên tử nitơ trong ion nào của muối đóng vai trò chất khử và nguyên tử nitơ trong ion nào của muối đóng vai trò chất oxi hoá?

Câu 4: Phải dùng bao nhiêu lít khí nitơ và bao nhiêu lít khí hiđro để điều chế 17,00 gram NH3. Biết rằng hiệu suất chuyển hoá thành amoniac là 25%. Các thể tích khí được đo ở đktc.

2. Giải đáp câu hỏi:

Câu hỏi 1: Khi cho quỳ tím vào dung dịch amoniac thì có hiện tượng gì xảy ra?

=> Vì khí amoniac kết hợp với ion H⁺ của nước, tạo thành ion amoni NH₄⁺ và giải phóng ion hiđroxit OH⁻, làm cho dung dịch có tính bazơ nên làm quỳ tím hóa xanh.

Câu hỏi 2:  Vậy người ta dựa vào tính chất gì để nhận biết dung dịch muối amoni?
=> Khi dung dịch amoni tác dụng với dung dịch kiềm sẽ tạo ra khí amoniac.

3. Kiểm tra 15 phút:

Câu 1: Trong các phản ứng sau, phản ứng nào NH₃ đóng vai trồ là chất oxi hóa ?

A. 2NH₃ + H₂O₂ +MnSO₄ → MnO₂ + (NH₄)₂SO₄

B. 2NH₃ + 3Cl₂ → N₂ + 6HCl

C. 4NH₃ + 5O₂ → 4NO + 6H₂O

D. 2NH₃ + 2 Na → 2NaNH₂ + H₂

Câu 2: Dãy các chất đều phản ứng với NH₃ trong điều kiện thích hợp là :

A. HCl, O₂, Cl₂, FeCl₅.               B. H₂SO₄, Ba(OH)₂, FeO, NaOH

C. HCl, HNO₃, AlCl₃, CaO        D. KOH, HNO₃, CuO, CuCl₂

Câu 3: Nhận xét nào sau đây không đúng về muối amoni ?

A. Muối amoni bền với nhiệt.

B. Các muối amoni đều là chất điện li mạnh.

C. Tất cả các muối amoni đều tan trong nước.

D. các muối amoni đều bị thủy phân trong nước.

Câu 4: Trộn 300 ml dung dịch NaNO₂ 2M với 200 ml dung dịch NH₄Cl 2M rồi đun nóng cho đến khi phản ứng xảy ra hoàn toàn. Thể tích khí thu được ở đktc là

A. 22,4 lít.   B. 13,44 lít.   C. 8,96 lít.   D. 1,12 lít.

Câu 5: Khí nào sau đây làm xanh quỳ tím ẩm

A.Cl₂

B.O₂

C.SO₂

D.NH₃

Câu 6: Khi nhiệt phân, muối nào sau đây không thể thu được khí oxi:

A.NH₄NO₂

B.AgNO₃

C.NaNO3

D.CU(NO₃)₂

Câu 7: Nitơ trong chất nào sau đây vừa có tính oxi hóa vừa có tính khử:

A. NH₃

B.NO₂

C.NO

D.N₂

Câu 8: Cho V1(L) khí tác dụng với V2(L) khí thu được 11,2L khí (đktc). Tính V1 và V2 biết hiệu suất của phản ứng là 50%.

A.V1= 22,4 L và V2= 22,4 L

B.V1= 22,4 L  và V2= 67,2 L

C.V1= 11,2 L  và V2= 33,6 L

D.V1= 22,4 L  và V2= 33,6 L

Câu 9:  Cho dung dịch NaOH dư vào 150,0ml dung dịch (NH₄)₂SO₄ 1,00M. Đun nóng nhẹ , thể tích khí thu được (đktc) là bao nhiêu ?

A.3,36 lít         B.33,60 lít        C. 7,62 lít       D.6,72 lít

Câu 10:  NH₃ phản ứng với chất nào sau đây thì thể hiện tính bazơ

A.O₂

B.Cl₂

C.H₂

D.HCl

 ĐÁP ÁN

Câu	1	2	3	4	5	6	7	8	9	10
Đáp án	D	A	A	C	D	A	D	B	D	D

Read More

Bài 11: AXIT PHOPHORIC VÀ MUỐI PHOTPHAT

Bài 11: AXIT PHOPHORIC VÀ MUỐI PHOTPHAT

A. AXIT PHOTPHORIC

I. CẤU TẠO PHÂN TỬ

   Axit photphoric ( H₃PO₄ ) có công thức cấu tạo là :






  Trong hợp chất H₃PO₄, photpho có số oxi hóa cao nhất là +5.

II. TÍNH CHẤT VẬT LÍ

 - Nếu bạn muốn tìm hiểu hãy click vào đây: tinhchatvatli

III. TÍNH CHẤT HÓA HỌC

1. Axit photphoric là axit ba nấc, có độ mạnh trung bình, có tất cả những tính chất chung của axit. Trong dung dịch nước, nó phân li theo từng nấc :

   Nấc 1 : H₃PO₄ →  H⁺ + H2PO4 2-

   Nấc 2 : H2PO4 2+ → H⁺ + HPO4-

   Nấc 3 : HPO4- → H⁺ + PO4 3-

Sự phân li chủ yếu xảy ra ở nấc 1, nấc 2 kém hơn và nấc 3 rất yếu. 

2. Khi tác dụng với dung dịch kiềm tùy theo lượng chất mà axit photphoric tạo ra muối axit, hoặc muối trung hòa hoặc hỗn hợp các muối đó.

3. Axit photphoric không có tính oxi hóa.

IV. ĐIỀU CHẾ 

- Nếu bạn muốn tìm hiểu hãy click vào đây: dieuche

V. ỨNG DỤNG

- Nếu bạn muốn tìm hiểu hãy click vào đây: ungdung

B. MUỐI PHOTPHAT

    Muối photphat là muối của axit photphoric. 

    Axit photphoric tác dụng với dung dịch kiềm, tạo ra ba loại muối :

    Muối đihidrophotphat : NaH₂PO₄

    _{Muối hidrophotphat :} Na₂HPO₄

    Muối photphat trung hòa _: Na₃PO₄

_{I. TÍNH TAN}

   _{Các muối trung hòa và muối axit của kim loại natri, kali, amoni đều tan trong nước. Với các kim loại khác, chỉ các muối} đihidrophotphat la tan được, ngoài ra đều không tan hoặc tan ít trong nước.

II. NHÂN BIẾT ION PHOTPHAT

    Thuốc thử để nhận biết ion PO₄ - trong dung dịch photphat là bạc nitrat ( AgNO₃ ) 

C. CỦNG CỐ KIẾN THỨC : 

1. Bài tập

1.1  Cho 500ml dung dịch H₃PO₄ 2M tác dụng với 200ml dung dịch NaOH 1M. Tính nồng độ mol các chất sau phản ứng ?

1.2  Rót dung dịch chứa 11,76 g H₃PO₄ vào dung dịch chứa 16,8 g KOH. Tính khối lượng của từng muối thu được sau khi cho dung dịch bay hơi đến khô.

1.3   Cho 100 ml dung dịch H₃PO₄ 0,2 M vào 1 lit dung dịch Ca(OH)₂ 0,012 M. Tính khối lượng muối tạo thành sau khi phản ứng xảy ra hoàn toàn.

2. Kiểm tra 15 phút 

Câu 1 : Cho sơ đồ chuyển hóa : P₂O₅ → X → Y → Z.

Các chất X, Y, Z lần lượt là : 

A. KH2PO4, K2HPO4, K3PO4.       

B. KH2PO4, K3PO4, K2HPO4.

C. K3PO4, KH2PO4, K2HPO4.      

D. K3PO4, K2HPO4, KH2PO4.

Câu 2 : Hòa tan hoàn toàn 3,1 gam P trong 100 gam dung dịch HNO3 63% (đặc nóng) thu được dung dịch X và V lít (đktc) khí NO2 duy nhất. Giá trị của V là

A. 11,2.    

B. 5,6.    

C. 10,08.    

D. 8,96.

Câu 3 : Lấy 124 gam P đem điều chế H3PO4với hiệu suất phản ứng đạt 100%. Thể tích dung dịch H3PO4 35% (D = 1,25 gam/ml) có thể thu được là

A. 1220ml.   

B. 936ml.    

C. 1000ml.   

D. 896ml.

Câu 4:Phản ứng nào sau đây được sử dụng để điều chế H3PO4 trong phòng thí nghiệm ?

A. P + HNO3 đặc, nóng.    

B. Ca3(PO4)2 + H2SO4 đặc.

C. P2O5 + H2O.      

D. HPO3 + H2O.

Câu 5 : Thành phần chính của quặng photphorit là

A. CaPHO4 .  

B. NH4H2PO4.

C. Ca(H2PO4)2.    

D. Ca3(PO4)2.

Câu 6 : Nhận xét nào sau đây đúng ?

A. Thành phần chính của quặng apatit là Ca3(PO4)2, CaF2.

B. Trong công nghiệp photpho được điều chế từ Ca3P2, SiO2 và C.

C. Ở điều kiện thường photpho đỏ tác dụng với O2 tạo ra sản phẩm P2O5.

D. Các muối Ca3(PO4)2 và CaHPO4 đều tan trong nước.

Câu 7 : Cho các chất sau : NaOH, H3PO4, NaH2PO4, Na2HPO4, Na3PO4. Trộn các chất trên với nhau theo từng đôi, số cặp xảy ra phản ứng là

A. 5.   

B. 4.    

C. 7.   

D. 6.

Câu 8 : Axit photphoric và axit nitric có công thức là

A. H₃PO₄ , H2SO4

B. H₃PO₄ , HCl.

C. H₃PO₄ , HCOOH.

D. H₃PO₄ ,  HNO₃

Câu 9 ; Cho dung dịch chưa 1 mol H₂SO₄ và dung dịch chứa 0.5 mol Na₃PO₄ thu được dung dịch X. các chất tan có trong dung dịch X là

A. Na₃PO₄, Na₂HPO₄ và Na₂SO_4.   

B. H₃PO₄, H₂SO₄ và Na₂SO_4.

C. Na₂HPO₄ , H₃PO₄ và Na₂SO₄ .   

D. Na₂HPO₄ Na₂HPO₄ và Na₂SO_{4 .}

Câu 10 : Lấy 124 gam P đem điều chế H₃PO₄với hiệu suất phản ứng đạt 100%. Thể tích dung dịch H₃PO₄ 35% (D = 1,25 gam/ml) có thể thu được là

A. 1220ml.

   

B. 936ml.

    

C. 1000ml.   

D. 896ml.

Đáp án :

1	2	3	4	5	6	7	8	9	10
C	A	D	B	D	A	D	D	B	D

Read More